Αναμονή επικρατεί στην κατασκευαστική αγορά, όπως βέβαια και στις τοπικές κοινωνίες, αναφορικά με την προώθηση «ουσιαστικών» (διαγωνιστικών και όχι μόνο) διαδικασιών που σχετίζονται με την αποκατάσταση των ζημιών σε βασικές υποδομές στη Θεσσαλία (ή και σε Εύβοια, Στερεά Ελλάδα), όπως στο οδικό και σιδηροδρομικού δίκτυο, συνολικού ύψους 1,5 δισ. ευρώ, αποτέλεσμα των περσινών καταστροφικών κακοκαιριών «Daniel» και «Elias».
Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για ένα δύσκολο «παζλ», με υψηλές απαιτήσεις και πολύπλοκες ή χρονοβόρες διαδικασίες, ενώ παράλληλα απαιτούνται και προσεκτικοί χειρισμοί για την πλήρη εξασφάλιση των πιστώσεων (από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών) για τα έργα αποκατάστασης ζημιών σε οδικό – σιδηροδρομικό δίκτυο, με το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών να κινείται προς… όλες αυτές τις κατευθύνσεις. Σε πρόσφατη ενημέρωση, ο κ. Ταχιάος είχε αναφέρει, σε σχέση με τα έργα στη Θεσσαλία που ανέτρεψαν προϋπολογισμούς και προτεραιότητες, ότι κινητοποιούνται πολλοί πόροι (οικονομικοί, τεχνικοί, ανθρώπινο δυναμικό), ενώ σημείωνε ότι είναι ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα, ενώ και ο υπουργός, Χρ. Σταϊκούρας, έχει αναδείξει το θέμα ως εκ των βασικών ζητημάτων της κυβερνητικής ατζέντας.
Το νέο χρονοδιάγραμμα
Πλην όμως, επίσης πραγματικότητα είναι ότι οι προκηρύξεις των σχετικών διαγωνισμών, που προγραμματίζονταν με fast track διαδικασίες ώστε να μην προκύψουν χρονικές υπερβάσεις, μάλλον έχουν καθυστερήσει, καθώς αναμένονταν στις αρχές του καλοκαιριού, ακολούθως υπήρχαν εκτιμήσεις για τον Αύγουστο (ή αρχές Σεπτεμβρίου), ενώ πλέον το ευρύτερο χρονοδιάγραμμα «δείχνει» το φθινόπωρο γενικότερα (στο οποίο βέβαια εντάσσεται και ο Σεπτέμβρης…). Σε κάθε περίπτωση, μένει να φανεί αν επιβεβαιωθεί η εκτίμηση ότι θα σταλούν οι σχετικές προσκλήσεις προς τους κατασκευαστικούς ομίλους προσεχώς, καθώς επί της ουσίας ο Αύγουστος εκπνέει και μπαίνουμε στον Σεπτέμβριο, και οι διαδικασίες επιταχυνθούν ώστε να έχουμε σύντομα αναδόχους, όπως κατά καιρούς έχει αναφέρει και ο υφυπουργός Υποδομών, Ν. Ταχιάος που είναι αλήθεια έχει επισκεφθεί δεκάδες φορές τις περιοχές αυτές ώστε να δοθούν λύσεις.
Να αναφέρουμε ότι στη διαδικασία ρόλο παίζουν και οι σύμβουλοι του υπουργείου, εν προκειμένω η ΣΑΛΦΩ βάσει σχετικών πληροφοριών, που έχει αναλάβει μέσα από τις γνωστές συμφωνίες – πλαίσιο να συνδράμει το υπουργείο. Πάντως, μέχρι στιγμής δεν έχουν γνωστοποιηθεί, τουλάχιστον δημοσίως, σχετικές αποφάσεις που θα ανοίγουν διάπλατα τον δρόμο για τους διαγωνισμούς.
Το Ταμείο Ανάκαμψης και οι φορείς
Αξίζει, επιπρόσθετα, να αναφέρουμε ότι μέρος των αναγκαίων πόρων, περί τα 600 εκατ. ευρώ, προβλέπεται να καλυφθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, με ότι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τα χρονοδιαγράμματα που συνήθως είναι πιο «σφιχτά» σε ότι έχει να κάνει με το RRF. Άρα, οι διαδικασίες πρέπει να «τρέξουν» καθώς εύλογα θα χρειαστεί και περίοδος 1 με 1,5 έτος για να ολοκληρωθούν όλες οι απαραίτητες υποδομές.
Μια άλλη, επίσης, παράμετρος σχετίζονταν με τους φορείς και τις αρμόδιες διευθύνσεις που θα προχωρήσουν τις διαγωνιστικές διαδικασίες αλλά και επιβλέψουν τις εργασίες. Εξ όσων κυκλοφορεί στην αγορά, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών ήθελε να έχει τον βασικό ρόλο σε αυτό τον τομέα τόσο στα οδικά έργα (αναμενόμενο) όσο όμως και στα σιδηροδρομικά, ώστε να προχωρήσουν όλα υπό μία κεντρική αρχή. Βέβαια, στην αγορά επίσης λέγεται ότι στα έργα για τον σιδηρόδρομο, και κατά βάση όσον αφορά στην επίβλεψη των εργασιών (όχι οι δημοπρατήσεις), θα μπορούσε να υπάρχει συμμετοχή των αρμόδιων σιδηροδρομικών φορέων (π.χ. ΟΣΕ) λόγω της εμπειρίας τους. Κατά πληροφορίες, και αυτό το θέμα ήταν από αυτά που αποτελούσαν το «παζλ» των διεργασιών.
Οι προβλεπόμενες διαδικασίες
Όπως και άλλες φορές έχει αναδείξει το insider.gr, υπενθυμίζεται ότι ο διαγωνισμός θα γίνει με διαδικασίες fast track, προβλέπονταν θα «σπάσει» σε έως 8 συμβάσεις, από 4 για οδικά και σιδηροδρομικά έργα, ενώ θα σταλούν από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών προσκλήσεις για απευθείας διαπραγματεύσεις με τους ισχυρούς κατασκευαστικούς ομίλους ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Intrakat – ΑΚΤΩΡ, ΑΒΑΞ, ΜΕΤΚΑ, ώστε να μη χαθεί άλλος χρόνος. Πάντως, υπάρχουν και μικρότερου μεγέθους όμιλοι (π.χ. ΕΚΤΕΡ, Δομική Κρήτης κ.α.) που φέρονται να επιθυμούν «μέρος της πίτας», ήτοι να αναλάβουν έργα αποκατάστασης σε πληγείσες περιοχές. Μένει όμως να φανεί κατά πόσο οι τεχνικές απαιτήσεις και οι νέοι όροι βιωσιμότητας – ανθεκτικότητας που βάζει η κυβέρνηση επιτρέπουν σε μικρότερα σχήματα να «μείνουν στο παιχνίδι», καθώς στο υπουργείο επιθυμούν να αποφύγουν τον κατακερματισμό των έργων, δίχως όμως να αποκλείουν κανέναν από αυτό. Πάντως, τα σημεία παρέμβασης είναι δεκάδες ή μάλλον εκατοντάδες σε κάθε γεωγραφική περιοχή, οπότε ή θα πρέπει ο κάθε μεγάλος εργοληπτικός όμιλος που θα αναλάβει μια ευρύτερη περιοχή να προχωρήσει σε διασπορά δυνάμεων (ανάπτυξη πολλών εργοταξίων) ή να δώσει υπεργολαβίες σε μικρότερα τεχνικά σχήματα.
Τα έργα
Τα οδικά έργα αποκατάστασης, συνολικού ύψους σχεδόν 900 εκατ. ευρώ, αφορούν σε πάνω από 1.000 θέσεις επέμβασης, στις περιφερειακές ενότητες Τρικάλων, Καρδίτσας, Λάρισας, Μαγνησίας, Φθιώτιδας και Εύβοιας. Οι εργασίες θα γίνουν σε συνολικό μήκος 159 χιλιομέτρων του οδικού δικτύου και συμπεριλαμβάνουν 110 γέφυρες.
Με βάση την καταγραφή των ζημιών, οι πόροι θα διατεθούν ως εξής: 33% του ποσού στην Περιφερειακή Ενότητα Μαγνησίας, 25% στην Περιφερειακή ενότητα Τρικάλων, 21% στην Περιφερειακή ενότητα Καρδίτσας, 9,5% στην Περιφερειακή ενότητα Λάρισας, 9,5% στην Περιφερειακή ενότητα Ευβοίας και 2% στην Περιφερειακή ενότητα Φθιώτιδας. Αντικείμενο, η αποκατάσταση ζημιών σε δρόμους και γέφυρες.
Υπενθυμίζεται ότι εκδόθηκε, στις 17 Ιουνίου, η Υπουργική Απόφαση για τον προσδιορισμό και την εξειδίκευση του φυσικού αντικειμένου των έργων αποκατάστασης του οδικού δικτύου, ενώ βρίσκεται υπό ολοκλήρωση η σύνταξη των τευχών κατεπείγουσας ανάθεσης. Ειδικότερα, τα 4 τμήματα για την αποκατάσταση ζημιών ελέω «Daniel» και «Elias» είναι:
- Κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών των υποδομών συνεπεία των έντονων καιρικών φαινομένων «Daniel») και «Elias» Δήμων: Ζαγοράς – Μουρεσίου, Νοτίου Πηλίου, Βόλου και Ρήγα Φεραίου, με προϋπολογισμό: 278.200.000.
- Κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών των υποδομών συνεπεία των έντονων καιρικών φαινομένων «Daniel») και «Elias» Δήμων: Αργιθέας, Λίμνης Πλαστήρα, Μετεώρων και Πύλης, με προϋπολογισμό: 267.500.000 ευρώ.
- Κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών των υποδομών συνεπεία των έντονων καιρικών φαινομένων «Daniel» και «Elias» Δήμων: Τεμπών, Τυρνάβου, Ελασσόνας, Αγιάς, Λαρισαίων, Φαρκαδόνας, Κιλελέρ, Παλαμά, Μουζακίου, Τρικκαίων και Καρδίτσας, με προϋπολογισμό: 184.000.000 ευρώ.
- Κατεπείγοντα έργα αποκατάστασης βλαβών των υποδομών συνεπεία των έντονων καιρικών φαινομένων «Daniel») και «Elias» Δήμων: Ιστιαίας-Αιδηψού, Μαντουδίου Λίμνης-Αγίας Άννας, Δομοκού, Λαμίας, Αλμυρού, Φαρσάλων και Σοφάδων, με προϋπολογισμό: 170.000.000 ευρώ.
Τα σιδηροδρομικά έργα έχουν συνολικό προϋπολογισμό 463 εκατ. ευρώ. Αντικείμενο, των εργασιών θα είναι η μόνιμη αποκατάσταση των καταστροφών σε υποδομή, επιδομή και ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό στον κύριο άξονα (Δομοκός – Λάρισα), στη γραμμή Λάρισα – Βόλος, στο τμήμα Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα, και στο τρενάκι του Πηλίου. Ειδικότερα, η αποκατάσταση υποδομών αφορά στη σιδηροδρομική γραμμή Δομοκός-Λάρισα ύψους 173,6 εκατ. ευρώ, στη γραμμή Λάρισα-Βόλος ύψους 192 εκατ. ευρώ, στη γραμμή Παλαιοφάρσαλος-Καλαμπάκα (αποκατάσταση σε εντοπισμένα τμήματα) με κόστος 57 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι προ ολίγων μηνών υπεγράφησαν συμβάσεις για την αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν σε 33 σχολικές μονάδες στη Θεσσαλία και τη Στερεά Ελλάδα από τις κακοκαιρίες του περασμένου Σεπτεμβρίου, ύψους 30,5 εκατ. ευρώ. Η αποκατάσταση των ζημιών γίνεται με χρηματοδότηση της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών και αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το τέλος του έτους ή αρχές του 2025.
