Οι ασφαλισμένοι μπορούν με διαφορετικούς τρόπους να κάνουν χρήση πλασματικού χρόνου ασφάλισης, ώστε να πετύχουν την έξοδό τους προς τη σύνταξη ή τυχόν προσαύξηση στις μηνιαίες απολαβές τους ως συνταξιούχων.
Η ασφαλιστική νομοθεσία έχει θεσμοθετήσει τα πλασματικά έτη ως μέσο διευκόλυνσης των ασφαλισμένων, ώστε να συμπληρώσουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις (έτη ασφάλισης) και να καταφέρουν να συνταξιοδοτηθούν με τα ισχύοντα όρια.
Το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ/ΓΣΕΕ) κωδικοποίησε τις ειδικές κατηγορίες αναγνωρίσεων ως εξής:
1. Στρατιωτική θητεία
2. Γονική άδεια ανατροφής παιδιών
3. Επιδοτούμενη ασθένεια (χωρίς προσαύξηση στη σύνταξη)
4. Επιδοτούμενη ανεργία (χωρίς προσαύξηση στη σύνταξη)
5. Εκπαιδευτική άδεια άνευ αποδοχών
6. Χρόνος σπουδών
7. Κενά ασφάλισης
8. Χρόνος κύησης και λοχείας (χωρίς προσαύξηση στη σύνταξη)
9. Χρόνος απεργίας
10. Χρόνος γέννησης παιδιού
11. Χρόνος μαθητείας
12. Χρόνος προσωρινής κράτησης ή φυλάκισης
13. Χρόνος σύνταξης αναπηρίας.
Ο χρόνος εκτός εργασίας και εκτός ασφάλισης μπορεί, στο πλαίσιο που ορίζει η νομοθεσία, να αναγνωριστεί και να συνυπολογιστεί στον «κανονικό» χρόνο ασφάλισης.
H αναγνώριση πλασματικού χρόνου ασφάλισης είναι ένας χρήσιμος τρόπος συμπλήρωσης ασφαλιστικού χρόνου που λείπει από τους ασφαλισμένους για να θεμελιώσουν ή και να προσαυξήσουν το ποσό της σύνταξης.
Οι κατηγορίες που δικαιολογούν την έλλειψη ασφάλισης μπορούν να εξομοιωθούν με πραγματική ασφάλιση υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις που περιγράφονται κάθε φορά στη νομοθεσία. Ο πλασματικός χρόνος μπορεί να προσμετρηθεί όχι μόνο για τη θεμελίωση σύνταξης αλλά και, υπό προϋποθέσεις, για την προσαύξησή της.
Τρεις κατηγορίες
Σχετικά με τον χρόνο ασφάλισης, υπάρχουν οι εξής τρεις κατηγορίες:
Πρώτον, ο χρόνος πραγματικής (υποχρεωτικής) ασφάλισης.
Δεύτερον, ο χρόνος προαιρετικής ασφάλισης.
Τρίτον, αναγνωριζόμενος χρόνος πλασματικής ασφάλισης.
Ενώ η πραγματική ασφάλιση επέρχεται υποχρεωτικά μόλις συντρέξουν οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις, στην προαιρετική ασφάλιση και στην αναγνώριση πλασματικών χρόνων η έναρξη της ασφάλισης εξαρτάται από την αίτηση του ασφαλισμένου. Επομένως, η άσκηση του δικαιώματος αναγνώρισης εναπόκειται στην πρωτοβουλία του ασφαλισμένου.
Τονίζεται ότι για κάθε αναγνωριζόμενο με εξαγορά μήνα ασφάλισης καταβάλλεται εισφορά ίση με το ύψος του συνολικού ασφαλίστρου κύριας σύνταξης (ασφαλισμένου και εργοδότη), όπως αυτό διαμορφώνεται κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης αναγνώρισης, επί των ασφαλιστέων αποδοχών του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα πλήρους απασχόλησης πριν από την υποβολή της αίτησης αναγνώρισης.
Η εξόφληση γίνεται:
1. Είτε εφάπαξ με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Η καταβολή του συνολικού ποσού πρέπει να γίνει εντός τριμήνου από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης.
2. Είτε σε δόσεις. Το σχετικό ποσό εξαγοράς καταβάλλεται σε τόσες μηνιαίες δόσεις όσοι είναι και οι μήνες που αναγνωρίζονται. Η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα της κοινοποίησης της απόφασης αναγνώρισης. Όπου ο αναγνωριζόμενος χρόνος ασφάλισης αξιοποιείται πριν από την εξόφληση της εισφοράς εξαγοράς, παρακρατείται κάθε μήνα από τη σύνταξη και μέχρι την εξόφληση της οφειλής ποσό ίσο με το 1/4 της σύνταξης.
