Ακόμη και υπερύψωση γραμμής στο 1,5 μέτρο προβλέπεται για να αντέχουν οι υποδομές σε κακοκαιρία. Πάνω από 450 εκατ. το κόστος, αναζητούνται πρόσθετοι πόροι. «Κλειστοί» διαγωνισμοί μόνο για μεγάλες κατασκευαστικές.
Σε τέσσερα μέτωπα θα κινηθούν τα έργα για την αποκατάσταση του σιδηροδρόμου στη Θεσσαλία μετά τη μεγάλη καταστροφή εξαιτίας του Daniel. Με τον προϋπολογισμό να έχει εκτοξευθεί άνω των 450 εκατ. ευρώ, και να αναμένεται να ανέβει περαιτέρω, στόχος είναι οι συμβάσεις για τα τέσσερα έργα να υπογραφούν ως τα τέλη Ιουνίου.
Η απαίτηση της ανθεκτικότητας απέναντι στην κλιματική αλλαγή έβαλε στο κάδρο, εκτός από την πλήρη αποκατάσταση της υποδομής στο επίμαχο τμήμα Δομοκός – Λάρισα, και την ανάταξη των γραμμών στα τμήματα Λάρισα – Βόλος και Καλαμπάκα – Παλαιοφάρσαλος. Στόχος είναι να θωρακιστεί τόσο ο κεντρικός σιδηροδρομικός άξονας της χώρας, όσο και οι περιφερειακές υποδομές απέναντι στα ακραία φαινόμενα. Ας μην ξεχνάμε ότι τα τελευταία χρόνια έχει χτυπηθεί από τρία κύματα κακοκαιρίας: Ιανός, Daniel και Elias.
Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος εκτόξευσης του κόστους των σιδηροδρομικών έργων. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά τον Δομοκό, στο τμήμα Λάρισα- Βόλος, η γραμμή θα πρέπει να υπερυψωθεί ακόμα και κατά 1,5 μέτρο σε σχέση με σήμερα, ώστε εάν στο μέλλον συμβεί αντίστοιχο πλημμυρικό φαινόμενο να μπορεί να βρει διόδους εκτόνωσης το νερό. Σε πάρα πολλά σημεία, επίσης, θα πρέπει να προστεθούν υδραυλικά έργα στην επιδομή για να αποφευχθούν τέτοιες καταστροφές.
Οι τέσσερις διαγωνισμοί
Στόχος του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών είναι τα τεύχη δημοπράτησης για τους διαγωνισμούς που θα τρέξει ο ΟΣΕ να είναι έτοιμα εντός Μαρτίου, ώστε οι υπογραφές με τους εργολάβους να μπορούν να μπουν ως τα τέλη Ιουνίου. Πρόκειται για τέσσερις διαγωνισμούς, με τον πρώτο να αφορά στην αποκατάσταση της κατεστραμμένης υποδομής και επιδομής στο τμήμα Δομοκός – Λάρισα, με εκτιμώμενο κόστος 140 εκατ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ).
Ως προς το χρονοδιάγραμμα, η διάρκεια των έργων αποκατάστασης του κεντρικού άξονα είναι 21 μήνες. Πρώτη θα αποκατασταθεί εντός 11 μηνών η γραμμή ανόδου, αφού η γραμμή καθόδου χρησιμοποιείται για κυκλοφορία τρένων μετά την προσωρινή αποκατάσταση, ενώ για τη γραμμή καθόδου εκτιμάται πως θα χρειαστούν 10 μήνες. Μόνο με την ολοκλήρωση της εργολαβίας οι ταχύτητες θα επανέλθουν ως τα 160 χλμ/ώρα.
Σε αυτή τη γραμμή, μήκους 40 χλμ., θα πρέπει να αναταχθούν και τα συστήματα ασφαλείας, που καταστράφηκαν μόλις είχαν ολοκληρωθεί, με δεύτερη εργολαβία, ύψους περίπου 35 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για συστήματα ηλεκτροκίνησης, σηματοδότησης, τηλεδιοίκησης και ETCS.
Στο επίπεδο των ανατάξεων περιφερειακών γραμμών της Θεσσαλίας, ετοιμάζονται δύο διαγωνισμοί. Ο πρώτος για την αναβάθμιση της υποδομής στο τμήμα Λάρισα – Βόλος, με κόστος περίπου 105 εκατ. ευρώ. Σε αυτό το κομμάτι η υποδομή θα πρέπει να ανυψωθεί και να τοποθετηθούν νέες σιδηροτροχιές. Παράλληλα, θα ανυψωθεί και η σιδηροδρομική γέφυρα του Κραυσίδωνα, η οποία αποδείχθηκε ότι είναι πολύ χαμηλά, άρα είναι ευάλωτη στις πλημμύρες.
Το τέταρτο έργο αφορά στην αναβάθμιση της γραμμής Παλαιοφάρσαλος – Καλαμπάκα, με εκτιμώμενο κόστος περί τα 45 εκατ. ευρώ. Περιλαμβάνει, επίσης, κατά τόπους ανύψωση. Σημειώνεται ότι σε αυτά τα δύο τμήματα, από την ΕΡΓΟΣΕ βρίσκονται σε εξέλιξη εργολαβίες για την εγκατάσταση ηλεκτροκίνησης, συνολικού ύψους 127 εκατ. ευρώ. Αυτές έχουν πατήσει «παύση», δεδομένου ότι υπέστησαν επίσης ζημιές, και θα συνεχιστούν μετά την ολοκλήρωση των έργων στην υποδομή.
Αναζήτηση χρημάτων ως το 2035
Βεβαίως το κόστος έχει σκαρφαλώσει πολύ ψηλότερα από την αρχική πρόβλεψη των 185 εκατ. ευρώ, που έχει ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης για τα τέσσερα έργα. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να εξασφαλισθούν οι πόροι από άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία. Επί του παρόντος, αυτή την άσκηση «τρέχει» το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε συνεργασία με το υπουργείο Οικονομικών, ώστε να καλυφθούν τα έργα που πρέπει να δρομολογηθούν από το 2024 με ορίζοντα ως το 2035, με προτεραιότητα την αποκατάσταση της Θεσσαλίας.
Ως προς τις διαγωνιστικές διαδικασίες, βάσει του πλαισίου που θεσπίστηκε μετά τις μεγάλες καταστροφές (ν. 5049/2023), προκειμένου να επιταχυνθούν οι ρυθμοί, καθώς οι διαγωνισμοί θα γίνουν με πρόσκληση των μεγάλων κατασκευαστικών εταιρειών.
