Νέα πρόεδρος της ΡΑΣ (Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων) ορίστηκε η Γεωργία Αϋφαντοπούλου, Διευθύντρια Ερευνών του ΙΜΕΤ ΕΚΕΤΑ.
Στην ακρόασή της στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, η νέα πρόεδρος της ΡΑΣ υποστήριξε, μεταξύ άλλων, ότι «ο σιδηρόδρομος είναι προτεραιότητα σε όλη την Ευρώπη», υπογραμμίζοντας ότι «η αλλαγή στο ελληνικό σιδηροδρομικό σύστημα απαιτεί ο διαχειριστής υποδομής, οι σιδηροδρομικές εταιρείες, η αρχή ασφαλείας, το υπουργείο, οι εργαζόμενοι και οι διοικήσεις, όχι απλά να συμμορφωθούμε με κανονισμούς και πρότυπα, αλλά επιπροσθέτως να αποκτήσουμε κοινή κουλτούρα ασφάλειας και ένα αποτελεσματικό σύστημα κατανόησης και αξιολόγησης των κινδύνων, αλλά και παρακολούθησης του επιπέδου βελτίωσης της ασφάλειας του σιδηροδρομικού συστήματος».
Τα βασικά σημεία ομιλίας της νέας προέδρου της ΡΑΣ στη Βουλή
Εγώ όσο και τα υπόλοιπα μέλη του Συμβουλίου αντιλαμβανόμαστε πλήρως την πρόκληση και την ευθύνη που απορρέει από την κρισιμότητα των περιστάσεων. Όχι μόνο για την αναβάθμιση του ρόλου που πρέπει να διαδραματίσει η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων, αλλά μέσα από μια διαδικασία ανασυγκρότησης, η ΡΑΣ να συμβάλει καθοριστικά στη μετάβαση στην νέα ασφαλή και ανταγωνιστική λειτουργία του σιδηροδρομικού συστήματος μεταφορών της χώρας.
Αρχικά, θα μου επιτρέψετε να μοιραστώ λίγα λόγια για την επαγγελαματική μου εμπειρία. Είμαι συγκοινωνιολόγος με 35 χρόνια εμπειρία σε όλα τα μέσα μεταφορών, με ειδικότητα στον σχεδιασμό και τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας των μεταφορικών συστημάτων.
Έχω ασχοληθεί τόσο με τις επιβατικές και όσο και με τις εμπορευματικές μεταφορές και την εφοδιαστική αλυσίδα. Ειδικεύομαι στον τρόπο που οι τεχνολογίες και οι καινοτόμες λύσεις εισάγονται στα μεταφορικά συστήματα για να τα κάνουν αποδοτικά ασφαλή και δίκαια.
Είμαι σήμερα πρόεδρος του ελληνικού οργανισμού ευφυών συστημάτων μεταφορών (του ITS) που προωθεί αυτά τα συστήματα στην χώρα μας και συνεργάζεται με τους αντίστοιχους φορείς στην Ευρώπη για τον ίδιο σκοπό.
Με τις σιδηροδρομικές μεταφορές ασχολούμαι διαχρονικά από το 2002 την εποχή που ως μηχανικός και διευθύνουσα σύμβουλος εταιρείας συμβούλων μηχανικών ασχολήθηκα σε συνεργασία τότε με τους γερμανικούς τότε σιδηροδρόμους για τον χωρισμό της υποδομής από την εκμετάλλευση, την αναδιοργάνωση των σιδηροδρομικών φορέων και την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής οδηγίας στην Ελλάδα μέχρι και σήμερα που ως Διευθύντρια ερευνών του Ινστιτούτου Μεταφορών του ΕΚΕΤΑ, μελετάμε για λογαριασμό της ΕΕ τις τεχνολογικές εξελίξεις στις σιδηροδρομικές μεταφορές.
Με ιδιαίτερη έμφαση στους τρόπους με τους οποίους ο σιδηρόδρομος θα εξελιχθεί ώστε να διαδραματίσει κυρίαρχο ρόλο στο διευρωπαϊκό δίκτυο για τις βιώσιμες συνδυασμένες μεταφορές για επιβάτες και εμπορεύματα.
Ο κ. υπουργός ανέφερε ήδη το στόχο για τη συστημική αλλαγή του ελληνικού σιδηροδρόμου.
Οι συστημικές αλλαγές στις μεταφορές και ο τρόπος που τα οικοσυστήματα των μεταφορών μπορούν να συνεργαστούν για να καταφέρνουν τον στόχο τους, αλλά και η διαδικασίας διαχείρισης των αλλαγών είναι αντικείμενο της ερευνητικής μου δουλειάς τα τελευταία δέκα χρόνια.
Είναι εξάλλου αυτή η ολιστική προσέγγιση που πιστεύω πως κάνει το αποτέλεσμα του ερευνητικού έργου μου και της εξαιρετικής ερευνητικής ομάδας μας στο ΙΜΕΤ να αναγνωρίζεται ως χρήσιμο και αποδοτικό και να αποδίδεται στη κοινωνία πλήρως λειτουργικό και επιτυχημένο.
Αξιότιμα μέλη του κοινοβουλίου μας, γνωρίζετε βέβαια καλύτερα από εμένα, ότι ο σιδηρόδρομος είναι προτεραιότητα σε όλη την Ευρώπη.
Τα τρένα επιτρέπουν στις πόλεις να μεγαλώσουν και στις περιφέρειες της Ευρώπης να αναπτύσσονται οικονομικά, γιατί τις συνδέουν αποτελεσματικά. Τα εμπιστεύονται οι κοινωνίες και τα προσδοκούν οι οικονομίες. Αυτή την μεγάλη αλλαγή παραδείγματος στο σιδηροδρομικό σύστημα πρέπει να υλοποιήσουμε και στην Ελλάδα.
Και δυστυχώς έχουμε πληρώσει πολύ ακριβά το τίμημα για να το αποκτήσουμε (και ακόμα έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε).
Η αλλαγή στο ελληνικό σιδηροδρομικό σύστημα απαιτεί ο διαχειριστής υποδομής, οι σιδηροδρομικές εταιρείες, η αρχή ασφαλείας, το υπουργείο, οι εργαζόμενοι και οι διοικήσεις, όχι απλά να συμμορφωθούμε με κανονισμούς και πρότυπα, αλλά επιπροσθέτως να αποκτήσουμε κοινή κουλτούρα ασφάλειας και ένα αποτελεσματικό σύστημα κατανόησης και αξιολόγησης των κινδύνων, αλλά και παρακολούθησης του επιπέδου βελτίωσης της ασφάλειας του σιδηροδρομικού συστήματος.
Αυτοί οι δύο πυλώνες μαζί με την αναδιοργάνωση της ΡΑΣ σύμφωνα με τις κατευθύνσεις του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων και επιτροπών εμπειρογνωμόνων/πραγματογνωμόνων και προτάσεων των κομμάτων της βουλής, θα είναι η προτεραιότητα της δουλειάς μας στη ΡΑΣ.
Θα προσθέσω τον τέταρτο πυλώνα, αυτόν της τεχνολογικής αναβάθμισης των ελληνικών σιδηροδρόμων, & της ΡΑΣ.
Η ανάπτυξη των υποσυστημάτων της σιδηροδρομικής ασφάλειας, όπως προβλέπει ο Ευρωπαϊκός κανονισμός και η χρήση των ευφυών συστημάτων μεταφορών για την ασφάλεια.
Ευθύνη μας ως συμβούλιο είναι να εργαστούμε μαζί με το προσωπικό της Αρχής με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα να επέμβουμε σε τομείς που αυτό είναι εφικτό άμεσα, αλλά και να εδραιώσουμε με σαφήνεια τις συστημικές αλλαγές που θα χρειαστούν χρόνο και πολύ περισσότερη προσπάθεια από όλους.
Απαραίτητη προϋπόθεση ωστόσο είναι η διασφάλιση των απαραίτητων τεχνικών και φυσικών και οικονομικών πόρων για τη επίτευξη του ρόλου της Αρχής. Χρειάζεται επίσης να κερδίσουμε το στοίχημα για την κινητοποίηση και σύμπλευση των εργαζομένων της ΡΑΣ πάνω σε αυτούς τους στόχους.
Η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων έχει μεγάλη λίστα καθηκόντων, με ιδιαίτερα κρίσιμα τα θέματα της ασφάλειας.
Η διασαφήνιση των καθηκόντων της, η κατανομή των ευθυνών μεταξύ ΡΑΣ και των υπόλοιπων πυλώνων του σιδηροδρομικού συστήματος, καθώς και η αναγνώριση του ρόλου της δεν είναι μόνο απαίτηση του ERA και πρόταση πολλών ειδικών. Είναι αναγκαιότητα ακριβώς για την επίτευξη της κοινής κουλτούρας ασφαλείας που στηρίζεται στην συνυπευθυνότητα για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων.
Όλοι μας στο Διοικητικό Συμβούλιο οραματιζόμαστε μια ΡΑΣ οργανωμένη επανδρωμένη και επαρκή να λειτουργεί στα πρότυπα των άλλων ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών.
Το έργο που αναλαμβάνουμε είναι μεγάλο και σύνθετο και χρειάζεται χρόνο, αλλά και πόρους όπως προανέφερα. Στη διαδικασία της επίτευξης της αλλαγής και ειδικά στα θέματα ασφαλείας χρειάζονται γρήγορες λύσεις που παρέχει η τεχνολογία όπως το σύστημα παρακολούθησης των τρένων βάσει του hepos που προωθεί ο υπουργός. Χρειάζεται όμως υπομονή και επιμονή για το χρονικό διάστημα που απαιτείται για τις βαθιές και ριζικές αλλαγές.
Χρειαζόμαστε τη στήριξη του υπουργείου, της κυβέρνησης αλλά και ολόκληρης της βουλής σε αυτό το έργο.
Κυρίες και κύριοι βουλευτές,
Η ασφάλεια είναι αλυσίδα. Είναι οι άνθρωποι, τα πρωτόκολλα, οι διαδικασίες οι δομές, οι υποδομές, η τεχνολογία … Όλα είναι κρίκοι της ίδιας αλυσίδας.. και πρέπει να δούμε πάλι τον κάθε κρίκο.
Να τον ελέγξουμε, να τον ενδυναμώσουμε και να μάθουμε από τις καλές πρακτικές στην υπόλοιπη Ευρώπη για τον έλεγχο και την εποπτεία της ασφάλειας και να τις ενσωματώσουμε γρήγορα και σωστά.
Τόσο η προσωπική μου ευρωπαϊκή εμπειρία και δικτύωση όσο και η εμπειρία και ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός των μελών του Συμβουλίου, πιστεύω ακράδαντα ότι μας επιτρέπει ένα επίπεδο αισιοδοξίας σε αυτή την κατεύθυνση.
Είναι όμως απαραίτητο σε αυτή τη μετάβαση, η ΡΑΣ να αναζητήσει τεχνογνωσίας από τις άλλες Ευρωπαϊκές Αρχές, και να υποστηριχθεί στα προγράμματα εκπαίδευσης και ανάπτυξης ικανοτήτων του υφιστάμενου και του νέου προσωπικού της που οι πρόσφατοι νόμοι και το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο αποδίδουν στην ΡΑΣ.
Πρόθεση μας είναι να αναζητήσουμε συνέργειες με κάποια αντίστοιχη αρχή, διαμορφώνοντας ένα μηχανισμό μεταφοράς της απαραίτητης τεχνογνωσίας.
Είναι επίσης απαραίτητο η ΡΑΣ να γίνει ελκυστική για τους εργαζόμενους ώστε να επιτύχει τη προσέλκυση της κρίσιμης μάζας ικανών εργαζόμενων που χρειάζεται.
Δεν ξεχνώ τα υπόλοιπα καθήκοντα της ΡΑΣ για την διαλειτουργικότητα και το ρύθμιση της σιδηροδρομικής αγοράς. Είναι εξίσου σημαντικά και θα γίνουν επείγοντα στο δεύτερο εξάμηνο του 26, αλλά το μήνυμα είναι ξεκάθαρο ότι όλα συνδυάζονται και σχετίζονται με την ασφάλεια και έχουμε πολύ δουλειά και σε αυτά.
Είναι πολλά κύριες και κύριοι βουλευτές αυτά που πρέπει να γίνουν . Η δέσμευση όλων εδώ είναι να δουλέψουμε για να τα καταφέρουμε. Αυτό το συμβούλιο είναι πολυσυλλεκτικό σε τεχνογνωσία και εμπειρία στα θέματα που απαιτούνται για την υλοποίηση του στόχου.
Η ΡΑΣ επιπλέον επιθυμεί να αποκτήσει γύρω της το οικοσύστημα των υποστηρικτών της (κόμματα, ΣΕΣ, ΤΕΕ, πανεπιστήμια, εταιρείες γνώσης, κλπ.) για την επιτάχυνση και την αποτελεσματικότητα της δουλειάς της.
Σε ό,τι αφορά το υπουργείο τον ΟΣΕ, τον ΕΟΔΑΣΑAΜ, τις σιδηροδρομικές εταιρείες η συνεργασία μας θα είναι καθημερινή για την αμοιβαία κατανόηση και «ευθυγράμμιση» των βημάτων για την αλλαγή και την ασφάλεια στον ελληνικό σιδηρόδρομο.
Προσωπικά ανέλαβα αυτή τη πρόκληση γιατί πιστεύω ότι οι επιστήμονες πρέπει να στεκόμαστε δραστήριοι και ενεργοί στις προκλήσεις της κοινωνίας και του κράτους. Και γιατί έχοντας διαχρονικά συνεργαστεί, με πολλούς υπουργούς μεταφορών ανεξάρτητα πολιτικού κόμματος, και πολλούς φορείς των μεταφορών υπό πολλές συγκυρίες, πιστεύω ότι έχω την έξωθεν καλή μαρτυρία της ανεξαρτησίας που απαιτεί η θέση.
