Μεγάλη πρόκληση για τον ΟΣΕ τα έργα αναβάθμισης του δικτύου, που θα γίνουν με σύμπραξη με τον ιδιωτικό τομέα. Το μεγάλο ΣΔΙΤ πρέπει να προκηρυχθεί φέτος για να καλυφθούν τα ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Σε διαγωνισμό για την πρόσληψη τεχνικού συμβούλου και συμβούλου διαχείρισης (project manager) με τριετές συμβόλαιο προχωρά ο ΟΣΕ προκειμένου να προετοιμάσει το μεγάλο ΣΔΙΤ για την αναβάθμιση / ανάταξη του σιδηροδρομικού δικτύου, προϋπολογισμού 1,2 δισ. ευρώ. Η πρόσληψη του συμβούλου είναι απαραίτητη καθώς ο οργανισμός δεν έχει σήμερα τη δυνατότητα να σχεδιάσει και να παρακολουθήσει τη Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, που προωθείται μέσω τριών διαγωνισμών.
Η προκήρυξη του μεγάλου ΣΔΙΤ μέσα στη φετινή χρονιά είναι προϋπόθεση ώστε να καλυφθούν τα ορόσημα για το Ταμείο Ανάκαμψης. Η συμφωνία που υπέγραψε η Ελλάδα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης προβλέπει πως οι διαγωνισμοί πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2023, ενώ ακόμα βρίσκονται σε αρχικό στάδιο σχεδιασμού.
Η υλοποίηση του ΣΔΙΤ είναι προϋπόθεση ώστε να συνεχίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να χρηματοδοτεί τα σιδηροδρομικά έργα στην Ελλάδα, όπως και η αναδιοργάνωση ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ. Προβλέπεται πως θα γίνουν τρεις ξεχωριστές συμβάσεις ΣΔΙΤ. Η πρώτη θα αφορά τον άξονα Πειραιάς – Αθήνα – Θεσσαλονίκη – βόρεια σύνορα, η δεύτερη τον άξονα Μακεδονίας – Θράκης και η τρίτη το τμήμα Αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» μέχρι Κιάτο (και αργότερα, όταν ολοκληρωθεί το δίκτυο, μέχρι Πάτρα).
Το πρόβλημα στην υλοποίηση του μεγάλου διαγωνισμού συνδέεται με το γεγονός πως σε μεγάλο τμήμα του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας υπάρχουν ακόμα ενεργές εργολαβίες. Για την ακρίβεια, ενώ μέχρι σήμερα έχουν δαπανηθεί περισσότερα από πέντε δισεκατομμύρια ευρώ για το ελληνικό σιδηροδρομικό δίκτυο, σχεδόν κανένα τμήμα του δεν έχει παραδοθεί σε πλήρη λειτουργία. Στο μεγαλύτερο τμήμα του δικτύου υπάρχουν εκκρεμότητες με την σηματοδότηση, την τηλεδιοίκηση, κ.α.
Για να αντιμετωπιστεί το συγκεκριμένο ζήτημα, στον ΟΣΕ εξετάζουν το ενδεχόμενο να ξεκινήσουν οι διαγωνισμοί ΣΔΙΤ από το τμήμα της βόρειας Ελλάδας στο οποίο υπάρχουν και οι λιγότερες ενεργές εργολαβίες.
Εκτός από το ΣΔΙΤ για τη συντήρηση και ανάταξη του σιδηροδρομικού δικτύου, προωθείται και μια ακόμα Σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα η οποία, επίσης, θα χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης. Το συγκεκριμένο έργο περιλαμβάνει την ανάπτυξη συστημάτων και υπηρεσιών από τον ΟΣΕ όπως συστήματα διαχείρισης εισιτηρίων και τηλεματικής με στόχο τουλάχιστον το 60% των επιβατών να χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά εισιτήρια μέχρι το 2025, υποδομή για έξυπνους σταθμούς, διαδίκτυο υψηλών ταχυτήτων σε τρένα και σταθμούς και σύστημα τηλεματικής οχημάτων (θα ενημερώνονται οι επιβάτες με ακρίβεια για την ώρα άφιξης των συρμών). Οι εργασίες αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι τον Δεκέμβριο του 2025 και ο ανάδοχος στη συνέχεια θα λειτουργεί τα συστήματα.
