Υποχρεωτικές επενδύσεις, έλεγχος των εκτελεσθέντων δρομολογίων και ρήτρες στη νέα σύμβαση
Το πράσινο φως από το Ελεγκτικό Συνέδριο έλαβε, σύμφωνα με πληροφορίες του ΟΤ, η νέα σύμβαση για τις άγονες γραμμές στον ελληνικό σιδηρόδρομο. Η συμφωνία μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και της ιταλικών συμφερόντων ΤΡΑΙΝΟΣΕ για τις υπηρεσίες γενικού οικονομικού συμφέροντος, ύψους 750 εκατ. ευρώ, μπαίνει σε ράγες δύο χρόνια και τέσσερις μήνες μετά την υπογραφή του σχετικού Μνημονίου Συνεργασίας. Ο δρόμος για την άμεση υπογραφή της νέας σύμβασης άνοιξε, ενώ η υφιστάμενη ολοκληρώνεται στις 15 Απριλίου.
Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και το «άνοιγμα» της σιδηροδρομικής αγοράς, που παραμένει εν πολλοίς στα χαρτιά, αποτέλεσαν κρίσιμες παραμέτρους, που καθόρισαν τη δύσκολη πορεία των συζητήσεων. Στα δύο χρόνια που διήρκεσε η διαπραγμάτευση μεταξύ του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, βασικό ζητούμενο ήταν η συστηματική παρακολούθηση της εκτέλεσης των δρομολογίων των άγονων γραμμών και η συνακόλουθη αποζημίωση της εταιρείας.
Αύξηση παραγόμενου έργου και έλεγχος δρομολογίων
Όπως εξηγούν πηγές του αρμόδιου Υπουργείου, με τη σύμβαση που υπεγράφη όταν η ΤΡΑΙΝΟΣΕ ανήκε ακόμα στο Δημόσιο και ισχύει μέχρι σήμερα δεν υπήρχε έλεγχος ως προς το εάν εκτελούνταν από την εταιρεία τα δρομολόγια που είχαν συμφωνηθεί. Παρόλα αυτά, το ετήσιο τίμημα ύψους 50 εκατ. ευρώ ήταν σταθερό βρέξει – χιονίσει.
Η νέα σύμβαση, αντιθέτως, προβλέπει μηχανισμό παρακολούθησης των εκτελεσθέντων δρομολογίων, ενώ η εταιρεία όχι μόνο δεν θα αποζημιώνεται για εκείνα τα δρομολόγια του πλάνου των Υπηρεσιών Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ) που δεν έχει εκτελέσει, αλλά θα υπόκειται και σε σχετικές ρήτρες, όπως η χρηματική ποινή σε περίπτωση μη εφαρμογής της σύμβασης.
Σύμφωνα μάλιστα με τον γενικό γραμματέα Μεταφορών, κ. Γιάννη Ξιφαρά, που ανέλαβε να τρέξει τη διαπραγμάτευση, έχει επίσης διασφαλιστεί ότι με τα ίδια χρήματα θα μπορούμε να έχουμε πολύ περισσότερα δρομολόγια και να εξυπηρετήσουμε πολύ καλύτερα το σιδηροδρομικό έργο για τις επιδοτούμενες γραμμές.
Παράλληλα, στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης τέθηκαν και ζητήματα βελτίωσης, δια μέσου της συμφωνίας των άγονων γραμμών, των προβλέψεων της σύμβασης πώλησης της κρατικής εταιρείας στην ιταλική Ferrovie dello Stato Italiane.
Όφελος 2,5 δισ. ευρώ για την οικονομία
Η συνολική αξία της νέας συμφωνίας 15ετους διάρκειας θα ανέλθει στα 750 εκατ. ευρώ, με την ετήσια αποζημίωση να παραμένει σταθερή στα 50 εκατ., προβλέποντας όμως υποχρεωτικές επενδύσεις στις ελληνικές ράγες. Όπως είχε αναφέρει ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, κ. Κώστας Καραμανλής, κατά την υπογραφή του MoU, τον Νοέμβριο του 2019, «στη νέα δική μας σύμβαση, το συνολικό όφελος για την ελληνική οικονομία, σε επενδύσεις και μισθοδοσίες, μέσα στα επόμενα εννέα χρόνια, θα ανέλθει σχεδόν στα 2,5 δισ. ευρώ, συμβάλλοντας στην ουσιαστική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών».
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι δεσμευτικές επενδύσεις αφορούν σε νέα τρένα, μεταξύ των οποίων και τα σύγχρονα υβριδικά τρένα που χτίζει η TRENITALIA, μισθώσεις τροχαίου υλικού, επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες, επενδύσεις και μισθώσεις εγκαταστάσεων της πρώην ΕΕΣΣΤΥ, η οποία πια ανήκει στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ.
Δεδομένου ότι η ΤΡΑΙΝΟΣΕ αποτελεί τον μοναδικό «παίκτη» στις επιβατικές μεταφορές, ενώ μετά την απόκτηση της άλλοτε κρατικής ΕΕΣΣΤΥ αποτελεί και τη μοναδική εταιρεία συντήρησης τροχαίου υλικού στη χώρα, η συμφωνία θεωρείται μονόδρομος.
Σημειώνεται ότι η πρόθεση της ελληνικής πλευράς για την επέκταση της αποκλειστικής ανάθεσης των ΥΓΟΣ στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ με νέα σύμβαση για 180 μήνες είχε γνωστοποιηθεί στην Ε.Ε. ήδη από το 2018. Κατά τους αρμόδιους παράγοντες, η εν λόγω ανάθεση είναι απολύτως σύμφωνη με τον Κανονισμό 1370, καθώς παρήλθε και το διάστημα ενός έτους που απαιτείτο από την κοινοτική νομοθεσία στη διάρκεια του οποίου μπορούσε κάποια άλλη εταιρεία να εκφράσει το ενδιαφέρον της για το ελληνικό δίκτυο.
