Το 2023 θα είναι η χρονιά εκκίνησης τριών μεγάλων σιδηροδρομικών έργων. Τρεις διαγωνισμοί φιλοδοξούν να επεκτείνουν το δίκτυο του Προαστιακού Σιδηροδρόμου της Αθήνας στα τρία μεγάλα περιφερειακά του λιμάνια: στη Ραφήνα, το Λαύριο και την Ελευσίνα. Συγκεκριμένα εντός Ιανουαρίου ξεκινά ο διαγωνισμός για την επέκταση προς Ελευσίνα-Μέγαρα, ενώ από τις αρχές του 2022 τρέχουν οι διαγωνισμοί για τις επεκτάσεις προς Λαύριο και Ραφήνα.
Τα τρία έργα ύψους 1 δισ. ευρώ με τον ΦΠΑ, θεωρούνται πολύ σημαντικά γιατί θα είναι η πρώτη φορά που ο σιδηρόδρομος θα δικτυώνεται σε περιοχές οι οποίες είναι εκτός του πολεοδομικού ιστού της πόλης και η συγκοινωνία που παρέχεται είναι χαμηλού βεληνεκούς.
Επίσης στο υπουργείο Υποδομών, βλέπουν ότι με αυτόν τον τρόπο καταφέρνουν να “αγκυρώσουν” στο εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο τα τρία σημαντικά περιφερειακά λιμάνια της Αττικής. Της Ελευσίνας που είναι καθαρά εμπορικό, του Λαυρίου που είναι και εμπορικό και επιβατικό και της Ραφήνας που είναι αμιγώς επιβατικό.
Οι επεκτάσεις προς Λαύριο και Ραφήνα
Οι δύο αυτές επεκτάσεις έχουν τη δική τους ιστορία. Έχουν επανειλλημένως εξαγγελθεί από το 2004, αλλά ποτέ δεν είχαν φτάσει σε φάση υλοποίησης. Στις αρχές του 2022 η ΕΡΓΟΣΕ ξεκίνησε στο πλαίσιο έξι μεγάλων διαγωνισμών, τη δημοπράτηση για τις επεκτάσεις προς Ραφήνα-Λαύριο.
Το σχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και του Κώστα Καραμανλή, μέσα στο 2023 οι διαγωνισμοί για τα έργα αυτά να ολοκληρωθούν. Άλλωστε πρόκειται για δύο μεγάλες επεκτάσεις που θα καλύψουν τις αναπτυσσόμενες και πολυάριθμες οικιστικές ζώνες της Λαυρεωτικής και των Μεσογείων.
Η επέκταση από Κορωπί προς Λαύριο θα περιλαμβάνει δύο σιδηροδρομικούς σταθμούς (Μαρκόπουλο και Λιμάνι Λαυρίου) και πέντε σιδηροδρομικές στάσεις (Καλύβια, Κερατέα, Δασκαλειό, Θορικό, Κυπριανός). Η απόσταση Αθήνα-Λαύριο θα διεξάγεται σε 55 λεπτά και Κορωπί-Λαύριο σε 28 λεπτά με την ολοκλήρωση της επέκτασης. Το κόστος έχει υπολογισθεί σε ποσό με ΦΠΑ 484 εκατ. ευρώ.
Η επέκταση προς Ραφήνα συζητείται εδώ και χρόνια. Η σκέψη είναι να φτάσει μέχρι το Λιμάνι της Ραφήνας ως επέκταση από το Αεροδρόμιο και η απόσταση είναι περίπου 7χλμ. Προβλέπονται οι εξής νέοι προαστιακοί σταθμοί: Συνεδριακό Κέντρο Αεροδρομίου, Σπάτα, Αρτέμιδα, Διασταύρωση Ραφήνας και τερματικός ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Λιμένα Ραφήνας.
Παράλληλα εξετάζεται και δεύτερη σύνδεση από την Παλλήνη προκειμένου να εξυπηρετούνται επαρκώς όλες οι περιοχές. Με την έλευση του το τρένο στη Ραφήνα υπόσχεται να λύσει το πρόβλημα του λιμανιού. Η απόσταση Ραφήνα-Αθήνα θα καλύπτεται σε περίπου 45 λεπτά. Το κόστος αυτής της επένδυσης έχει εκτιμηθεί σε 383 εκατ. ευρώ.
Με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου
Τα δύο έργα δημοπρατούνται από την ΕΡΓΟΣΕ με τη μέθοδο του ανταγωνιστικού διαλόγου. Η μέθοδος αυτή ξεκινά με τη συμμετοχή σχημάτων-επενδυτών και κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού οριστικοποιείται το φυσικό αντικείμενο του έργου, λαμβάνονται οι εγκρίσεις και οι μελέτες καιβάσει αυτών δίδονται οι τεχνικές και οικονομικές προσφορές.
Τα έργα αυτά θα μπορούν να μπουν σε κατασκευαστικούς ρυθμούς το 2024, εφόσον δεν υπάρξει καθυστέρηση στην περίοδο του διαγωνισμού. Στόχος είναι μέχρι το τέλος της δεκαετίας ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος να έχει ένα πλήρες δίκτυο που θα συνδέει τον Πειραιά και την Αθήνα με όλα τα μεγάλα αστικά κέντρα γύρω από το πολεοδομικό συγκρότημα της πρωτεύουσας. Στους δύο διαγωνισμούς εκδήλωσαν ενδιαφέρον τα σχήματα: ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-ΙΝΤΡΑΚΑΤ, ΑΒΑΞ-ALSTOM και ΑΚΤΩΡ-ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ.
Προαστιακή γραμμή Άνω Λιόσια-Ελευσίνα-Μέγαρα
Το τρίτο έργο του οποίου ο διαγωνισμός ξεκινά στις 24 Ιανουαρίου από τον ΟΣΕ, είναι η νέα προαστιακή γραμμή Άνω Λιόσια-Ελευσίνα-Μέγαρα. Αφορά στην αναβίωση της παλιάς σιδηροδρομικής γραμμής Αθήνας-Κορίνθου που έχει καταργηθεί εδώ και περίπου 15 χρόνια. Στόχος της είναι να καλύψει μέρος της Δυτικής Αττικής και τις μεγάλες ΒΙΠΕ που έχει.
Θα δημιουργηθεί μία νεα γραμμή ηλεκτροκινούμενη μήκους 36 χλμ προαστιακού σιδηροδρόμου που θα ξεκινά από τα Άνω Λιόσια, θα περνά από τον Ασπρόπυργο, την Ελευσίνα και θα τερματίζει στα Μέγαρα. Το κόστος του έργου υπολογίζεται σε 132 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει την κανονικοποίηση-σηματοδότηση-ηλεκτροκίνηση-τηλεδιοίκηση της γραμμής.
Η επέκταση του Προαστιακού στη Δυτική Αττική θα ωφελήσει συνολικά και κυρίως τις περιοχές του Ασπρόπυργου, της Ελευσίνας, του Λουτρόπυργου και τη Νέα Πέραμο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η νέα αυτή γραμμή θα έρθει να ενδυναμώσει τα δίκτυα σταθερής τροχιάς στην Αττική προσφέροντας καλύτερες υπηρεσίες. Οι νέοι προαστιακοόι σταθμοί είναι οι: ΕΛΠΕ Ασπροπύργου, Ασπρόπυργος, Ελευσίνα, ΕΛΠΕ Ελευσίνας, Λουτρόπουργος, Νέα Πέραμος, Μέγαρα, και Παλαιός Σ.Σ. Μεγάρων.
Ενώνεται έτσι πολύ αποτελεσματικότερα από πλευράς Μέσων Μαζικής μεταφοράς η Δυτική Αττική με την Αθήνα και την υπόλοιπη Αττική, βελτιώνοντας την ποιότητα των μετακινήσεων των κατοίκων και των εργαζομένων από την Αθήνα στη Δυτική Αττική και δίνοντας πρόσθετες δυνατότητες ανάπτυξης στις επιχειρήσεις της περιοχής και νέες ευκαιρίες στις δραστηριότητες αλυσίδων εφοδιασμού στην περιοχή.
Το δίκτυο του Προαστιακού Σιδηροδρόμου
Με αυτές τις προσθήκες οι οποίες αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία σταδιακά από το 2026 το δίκτυο του Προαστιακού Σιδηροδρόμου της Αθήνας αυξάνεται σημαντικά, περίπου κατά 75 χιλιόμετρα. Αν δε υλοποιηθεί και η σύνδεση Παλλήνης-Ραφήνας τότε η αύξηση θα φτάσει τα 80 χιλιόμετρα. Με αυτό το δίκτυο ο Προαστιακός της Αθήνας θα γίνει ένα πανίσχυρο μέσο σταθερής τροχιάς το οποίο θα έχει πρόσβαση σε όλα σχεδόν τα σημαντικά σημεία της πρωτεύουσας.
Το λιμάνι του Πειραιά, το αεροδρόμιο Ελ.Βενιζέλος, τα λιμάνια Ραφήνας, Λαυρίου, στο κέντρο της Αθήνας, στην Αττική Οδό, και τις ΒΙΠΕ Ασπροπύργου και Ελευσίνας. Συνολικά θα έχει δημιουργηθεί ένα δίκτυο έξι γραμμών, που θα καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της Αττικής αλλά και πέρα από αυτή μέχρι το Κιάτο.
Οι γραμμές που θα λειτουργούν τότε θα είναι:
-Πειραιάς-Αεροδρόμιο
-Πειραιάς-Κιάτο
-Αθήνα-Χαλκίδα
-Πειραιάς-Μέγαρα
-Πειραιάς-Κορωπί-Λαύριο
-Πειραιάς-Αεροδρόμιο-Ραφήνα
