To τεχνητό DNA στα καλώδια των σιδηροδρόμων της Γερμανίας και της Βρετανίας αποτρέπει την κλοπή τους εδώ και πάνω από δέκα χρόνια.
Το ζήτημα της κλοπής σιδηροδρομικών καλωδίων αναδύεται στον δημόσιο διάλογο με τον τραγικό τρόπο, μετά το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη και η κυβέρνηση βρίσκεται σε αναζήτηση λύσεων. Τον δρόμο ίσως μπορούσε, υπό προϋποθέσεις, να δείξει η Γερμανία και η Βρετανία, χώρες οι οποίες κατάφεραν να αποτρέψουν τις κλοπές στα σιδηροδρομικά δίκτυά τους, όπως αναφέρει το ρεπορτάζ των Data Journalists.
Οι Γερμανικοί Σιδηρόδρομοι (Deutsche Bahn) κατάφεραν να βάλουν τέλος στις κλοπές στο δίκτυό τους, το οποίο εκτείνεται σε 34.000 χιλιόμετρα σε όλη τη Γερμανία. Η απόσταση του δικτύου είναι ίση με μιάμιση φορά γύρω από τον κόσμο. Η Ελλάδα, από την άλλη, διαθέτει ένα ισχνό σιδηροδρομικό δίκτυο 2.345 χλμ., από τα μικρότερα στην ΕΕ.
Οι Γερμανικοί Σιδηρόδρομοι από το 2012 μαρκάρουν τα καλώδια με ένα αόρατο υλικό, το τεχνητό DNA. Πρόκειται για ένα ειδικά διαμορφωμένο σπρέι που περιέχει δείκτες υπεριώδους ακτινοβολίας, συνθετικό DNA και σωματίδια μετάλλου. Το σπρέι απλά ψεκάζεται σε καλώδια και οποιοδήποτε άλλο εξοπλισμό στην σιδηροδρομική γραμμή δικτύου.
Το σπρέι, με την ονομασία SelectaDNA Trace, ενδείκνυται για μαρκάρισμα μετάλλων σε εξωτερικούς χώρους και περιέχει δύο αναγνωριστικά που προσδιορίζουν ποιος είναι ο εγγεγραμμένος ιδιοκτήτης. Ο κωδικός στα μεταλλικά σωματίδια που περιέχονται στο διάλυμα μπορεί να διαβαστεί επιτόπου χωρίς την ανάγκη εργαστηριακής ανάλυσης και συνδέεται με μια ασφαλή βάση δεδομένων στην οποία έχει πρόσβαση ανά πάσα στιγμή η αστυνομία.
Μόνο για το 2011, οι υλικές ζημιές για τον γερμανικό σιδηρόδρομο ανήλθαν σε 15 εκατ. ευρώ, με επιπλέον κόστος και ζημιές να προέρχονται από ακυρώσεις σε υπηρεσίες. Εκείνη τη χρονιά 11.000 τρένα στη χώρα είχαν συνολικά 150.000 λεπτά καθυστερήσεων ως αποτέλεσμα της κλοπής μετάλλων.
Από την αμέσως επόμενη χρονιά είχαν ήδη μαρκάρει με σπρέι DNA τα καλώδια στο δίκτυο σε Σαξονία, Σαξονία-Άνχαλτ, Αμβούργο, Βόρεια Ρηνανία-Βεστφαλία, Σάαρλαντ. Στο ίδιο έτος (2012) ο γερμανικός σιδηροδρομικός φορέας Deutsche Bahn ανέφερε την πρώτη σύλληψη δύο κλεφτών μετάλλων στο Σάαρλαντ, αφού προσπάθησαν να πουλήσουν καλώδιο σε έναν έμπορο παλιοσίδερων. Ο έμπορος υποψιάστηκε και ειδοποίησε την τοπική αστυνομία.
Η αστυνομία διαπίστωσε ότι το καλώδιο είχε σήμανση με ένα υψηλής τεχνολογίας και μοναδικά κωδικοποιημένο προϊόν ιατροδικαστικής σήμανσης DNA και αυτό τους επέτρεψε να το συνδέσουν με τον Γερμανικό Σιδηρόδρομο. Στη συνέχεια οι δύο άνδρες συνελήφθησαν και τέθηκαν υπό κράτηση.
Τον Ιούλιο 2012, μάλιστα, η Deutsche Bahn, η Deutsche Telekom, ο πάροχος κοινής ωφελείας RWE και η Γερμανική Ένωση Εμπόρων Μετάλλων δημιούργησε μια εταιρική σχέση ασφαλείας για την καταπολέμηση της κλοπής μετάλλων. Οι κλοπές καλωδίων και μετάλλων δεν περιορίζονταν μόνο στα τρένα αλλά είχαν εξαπλωθεί και σε άλλα δίκτυα όπως ίντερνετ και τηλεφωνία, με αποτέλεσμα βλάβες και στο τηλεπικοινωνιακό δίκτυο.
Στην Βρετανία χρησιμοποιείται επίσης το τεχνητό DNA για να αντιμετωπιστούν οι κλοπές στα καλώδια του σιδηροδρόμου. Κατά την περίοδο 2012-‘13 αυτή η μέθοδος βοήθησε στη μείωση της κλοπής καλωδίων στη γραμμή Anglia της Network Rail κατά 82% και στη μείωση των καθυστερήσεων κατά 86%.
Εκτός από τα καλώδια, προστατεύουν με τον ίδιο τρόπο και υποδομή, εργαλεία κι εξοπλισμό.
Το 2016 στη γραμμή HS1 είχαν ήδη πάψει εδώ να σημειώνονται κλοπές καλωδίων, με την χρήση τεχνητού DNA. Στην συγκεκριμένη διαδρομή έχουν επίσης τοποθετηθεί έως 2.000 πινακίδες κατά μήκος του σιδηροδρόμου που ενημερώνουν ότι κάθε μέταλλο και καλώδιο προστατεύεται. Και μόνο μια τέτοια σήμανση, σύμφωνα με Βρετανούς σιδηροδρομικούς, αποτελεί βασικό παράγοντα αποτροπής, αφού οι κλέφτες γνωρίζουν ότι ένα μαρκαρισμένο καλώδιο τούς είναι πρακτικά άχρηστο και θα τους συνδέσει με τα κλοπιμαία άμεσα.
