Ο σιδηρόδρομος υψηλής ταχύτητας τείνει να γίνει όλο και πιο σημαντικός στη ζωή των ανθρώπων. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ιαπωνία και την Κίνα. Σημαντική πρόοδος σημειώνεται και στις ΗΠΑ επίσης και στη Λατινική Αμερική. Στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, μόνο η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και το Μαρόκο ανήκουν στο κλαμπ των κρατών HSR. Όμως, τα σχέδια πληθαίνουν παντού και περιμένουν να υλοποιηθούν!
Σύμφωνα με τη Διεθνή Ένωση Σιδηροδρόμων (UIC), το 2020 ο πλανήτης διαθέτει μόλις 56.000 χιλιόμετρα σιδηροδρομικών γραμμών υψηλής ταχύτητας. Η UIC ορίζει ως υψηλές ταχύτητες τα τρένα που κινούνται με ταχύτητα τουλάχιστον 250 χλμ/ώρα σε νέες γραμμές και 200 χλμ/ώρα σε υφιστάμενες γραμμές.
Η Ασία αντιπροσωπεύει σχεδόν τα τρία τέταρτα του υφιστάμενου δικτύου. Όμως είναι αλήθεια ότι μόνο η Κίνα περιλαμβάνει το 67,6% του παγκόσμιου σιδηροδρομικού δικτύου υψηλών ταχυτήτων. Είκοσι μία χώρες ή επικράτειες μπορούν να ισχυριστούν ότι διαθέτουν σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων σύμφωνα με τις στατιστικές της UIC για το 2020.
Η πλειονότητά τους συγκεντρώνεται στην Ευρώπη (13 χώρες) και την Ασία (7 χώρες αν συμπεριληφθεί η Εγγύς και Μέση Ανατολή). Το Λάος είναι το τελευταίο που εντάχθηκε στο κλαμπ με την έναρξη λειτουργίας μιας γραμμής υψηλής ταχύτητας τον Δεκέμβριο.
Θα υπάρξουν πολλά ακόμη τα επόμενα χρόνια. Η UIC έχει εντοπίσει συγκεκριμένα έργα κατασκευής δικτύων σε πέντε νέες χώρες στην Ευρώπη (Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία, Τσεχική Δημοκρατία και Σερβία).
Στη Ρωσία, οι επιδόσεις του τρένου υψηλής ταχύτητας Sapsan, που συνδέει τη Μόσχα με την Αγία Πετρούπολη ή το Νίζνι Νόβγκοροντ, είναι ελαφρώς χαμηλότερες από τον επίσημο ορισμό της UIC. Ενώ η τελική ταχύτητα των τρένων μπορεί να φτάσει τα 230 km/h, ο μέσος όρος τους είναι 180 km/h. Συνδέει τις κύριες πόλεις της χώρας σε 3 ώρες και 40 λεπτά, με μέση ταχύτητα 180 km/h. Ωστόσο, ένα σχέδιο εκσυγχρονισμού θα επιτρέψει στα τρένα να ταξιδεύουν με ταχύτητα έως και 350 χλμ/ώρα, μειώνοντας το ταξίδι μεταξύ των δύο ρωσικών μητροπόλεων σε λίγο περισσότερο από δύο ώρες. Αυτό θα φέρει την Αγία Πετρούπολη και το Νίζνι Νόβγκοροντ σε απόσταση 3,5 ωρών η μία από την άλλη. Σύμφωνα με την UIC, αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία γύρω στο 2024. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένα τρένο υψηλής ταχύτητας συνδέει επίσης την Αγία Πετρούπολη με το Ελσίνκι σε 3,5 ώρες.
Η Κίνα πίσω από πολυάριθμα έργα υψηλής ταχύτητας
Στην Ασία, η Ινδία, η Ινδονησία και η Ταϊλάνδη αναπτύσσουν επίσης δίκτυα υψηλών ταχυτήτων, με κινεζική ή ιαπωνική τεχνογνωσία.
Στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή, η Αίγυπτος ξεκίνησε την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής σε συνεργασία με τη Γερμανία για τη γραμμή Κάιρο-Αλεξάνδρεια. Το πρώτο τμήμα της γραμμής έχει προγραμματιστεί να ανοίξει το 2023 και το σύνολο των 650 χιλιομέτρων της γραμμής το 2027. Ένα άλλο σημαντικό έργο πραγματοποιείται στο Ιράν με μια πρώτη γραμμή που συνδέει την Τεχεράνη με το Ισφαχάν, σε απόσταση 450 χιλιομέτρων. Οι εργασίες θα επιτρέψουν την έναρξη λειτουργίας του σύντομα, το 2022 ή το 2023. Μια δεύτερη γραμμή βρίσκεται επίσης υπό κατασκευή μεταξύ Αράκ και Κομ, συνολικού μήκους 1.336 χιλιομέτρων. Και τα δύο έργα υλοποιούνται με την Κίνα.
Άλλα έργα βρίσκονται στα σκαριά στη Βραζιλία, στον Καναδά, μεταξύ της Ντόχα (Κατάρ) και της Μανάμα (Μπαχρέιν) και στο Μεξικό. Υπάρχουν επίσης σχέδια για την ανάπτυξη υφιστάμενων δικτύων στη Γερμανία, την Ισπανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Πολωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Σουηδία και την Τουρκία. Δύο σημαντικά έργα είναι η γραμμή LGV Bordeaux-Toulouse-Dax στη Γαλλία και η γραμμή Βερολίνο-Πράγα μέσω Δρέσδης.
Σύμφωνα με την UIC, το σιδηροδρομικό δίκτυο υψηλών ταχυτήτων θα πρέπει να αυξηθεί σε περισσότερα από 76.500 χιλιόμετρα τροχιάς μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Η Ευρώπη θα πρέπει να δει επιπλέον 2.400 χιλιόμετρα τρένων υψηλής ταχύτητας. Έτσι, οι σιδηροδρομικές γραμμές υψηλής ταχύτητας έχουν μέλλον, έστω και αν παραδόξως τα έργα υλοποιούνται μερικές φορές με ρυθμό σαλιγκαριού!
(Πηγή: UIC)
Χώρα ή επικράτεια | Γραμμές Υψ.Ταχυτ. σε λειτουργία | Γραμμές υπό κατασκευή |
Κίνα | 37 938 | 14 925 |
Ισπανία | 3 487 | 1 135 |
Ιαπωνία | 3 041 | 688 |
Γαλλία | 2 735 | |
Γερμανία | 1 571 | 147 |
Φινλανδία | 1 120 | |
Ιταλία | 921 | 327 |
Νότια Κορέα | 893 | |
Σουηδία | 860 | 214 |
Ηνωμένες Πολιτείες | 735 | 563 |
Τουρκία | 724 | 1743 |
Σαουδική Αραβία | 449 | |
Ταϊβάν | 345 | |
Αυστρία | 254 | 281 |
Πολωνία | 224 | 805 |
Βέλγιο | 209 | |
Μαρόκο | 186 | |
Ελβετία | 178 | |
Ηνωμένο Βασίλειο | 113 | 225 |
Κάτω Χώρες | 90 | |
Δανία | 56 |